Giống trâu ngố là một giống trâu nội có nguồn gốc từ miền Bắc Việt Nam nước ta, đặc biệt nổi tiếng với vùng Hàm Yên thuộc Tuyên Quang, huyện vùng cao Chiêm Hóa, Tuyên Quang và vùng Lục Yên thuộc Yên Bái. Giống trâu ngố, dáng to và khỏe thuộc vùng cao Chiêm Hóa, Tuyên Quang cùng với giống trâu ngố ở vùng Lục Yên vừa ưu tú, có thân hình to lớn, cường tráng, là tài sản quý, nguồn gen cần được giữ gìn, bảo vệ và phát triển.
Tuyên Quang được biết đến là nơi có giống trâu ngố to khỏe. Vào những năm 70 của thế kỷ trước, trọng lượng bình quân của trâu đực trong tỉnh là 457 kg / con, trâu cái là 394 kg / con, trong đó trâu ngố nặng đến 800-900 kg. Nhưng đến nay, trọng lượng bình quân của trâu đực chỉ đạt 371 kg / con, trọng lượng bình quân của trâu cái chỉ đạt 354 kg / con. Tỷ lệ sinh sản của trâu cái mỗi năm chỉ đạt 36%. Tuy nhiên, giống trâu này đang ngày càng mai một đi và cần được phục hồi.
Mục Lục
Giống trâu ngố Tuyên Quang ngày càng mai một đi
Tuyên Quang nổi tiếng có giống trâu ngố vóc dáng to, khỏe, con đực nặng tới 800 – 900 kg. Tuy nhiên, giống trâu này ngày càng thoái hóa, cần được phục hồi thể trạng. Tuyên Quang vốn nổi tiếng có giống trâu ngố vóc dáng to, khỏe. Vào những năm 70 của thế kỷ trước, trọng lượng trâu đực trên địa bàn tỉnh trung bình là 457 kg/con; trâu cái trung bình 394 kg/con, trong đó con to có trọng lượng tới 800 – 900 kg. Nhưng đến nay, trọng lượng trâu đực trung bình chỉ còn 371 kg/con; trâu cái trung bình chỉ còn 354 kg/con. Tỷ lệ đẻ của trâu cái sinh sản chỉ đạt 36%/năm.
Ông Đào Duy Quý, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi Thú y và Thủy sản tỉnh Tuyên Quang cho biết: Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến khối lượng đàn trâu ngày càng nhỏ là do việc khai thác trâu mang tính tự nhiên, thiếu khoa học. Số trâu ngố được bán thường là những con to, có sản lượng thịt lớn, số trâu nhỏ hơn lại để lại làm giống. Bên cạnh đó, kỹ thuật chăm sóc và nuôi dưỡng đàn trâu chưa đảm bảo, phương thức chăn nuôi vẫn mang tính lạc hậu, chủ yếu là thả rông, thiếu thức ăn.
Mặt khác, việc sử dụng trâu đực giống cũng hoàn toàn mang tính tự nhiên. Dẫn đến hiện tượng cận huyết làm cho chất lượng con giống ngày càng giảm. Chỉ tính riêng giai đoạn từ năm 2012 đến năm 2020. Số lượng đàn trâu giảm dần và có xu hướng cận huyết từ 12,25 đến 31,25 %, dẫn đến đàn trâu bị suy thoái nghiêm trọng.
Tuyên Quang nghiên cứu giải pháp nâng cao tầm vóc đàn trâu ngố
Tỉnh Tuyên Quang từng có những đàn trâu vạm vỡ, khỏe; rất hữu ích để chăn nuôi phục vụ sản xuất và làm thịt. Nhưng so với trâu ở Đồ Sơn, Hải Phòng hay Lập Thạch, Vĩnh Phúc. Trâu Tuyên Quang ít được biết tới do chưa đầu tư đúng mức. Trong 10 năm qua, tốc độ tăng đàn trâu không cao, chỉ khoảng gần 2%/năm. Chưa có giải pháp kỹ thuật đồng bộ để phát triển đàn trâu. Cũng là nguyên nhân làm cho số lượng đàn trâu không tăng nhiều. Không chỉ giảm về số lượng, chất lượng đàn trâu cũng kém đi, sức vóc mỗi cá thể cũng teo tóp.
Nâng cao tầm vóc đàn trâu ngố và khôi phục nguồn gen của trâu bản địa, ngành chức năng tỉnh Tuyên Quang đã phối hợp với các nhà khoa học nghiên cứu các giải pháp. Trong đó tập trung tìm kiếm những con trâu đực giống tốt có khối lượng từ 450 kg/con trở lên. Để phục vụ nhân giống, bảo tồn nguồn gen trâu Chiêm Hóa; trâu Hàm Yên, nâng cao tầm vóc đàn trâu.
Tại huyện Chiêm Hóa, trong năm 2018, huyện đã áp dụng kỹ thuật thụ tinh nhân tạo trên địa bàn huyện với 1.548 con trâu, bò. Trong đó có 1.279 con trâu và 269 con bò. Đã có 134 con nghé được đẻ ra từ phương pháp thụ tinh nhân tạo. Số nghé được sinh ra nhờ kỹ thuật thụ tinh nhân tạo có tầm vóc và trọng lượng sơ sinh từ 38 – 42 kg (trọng lượng sơ sinh tự nhiên là 25 – 34 kg).
Đề tài”Nghiên cứu khai thác và phát triển nguồn gen trâu khối lượng lớn tại Chiêm Hóa, Tuyên Quang”
Phục tráng thể trạng và nguồn gen quý của giống trâu bản địa ở Tuyên Quang. Giai đoạn từ đầu năm 2018 đến tháng 12/2022. Nhóm các nhà khoa học của Trường Đại học Nông Lâm (Đại học Thái Nguyên) đã triển khai nghiên cứu đề tài. “Nghiên cứu khai thác và phát triển nguồn gen trâu khối lượng lớn tại Chiêm Hóa, Tuyên Quang”. Đề tài được triển khai để bảo tồn, lưu giữ nguồn gen của trâu bản địa Tuyên Quang.
Theo quan điểm của nhóm thực hiện đề tài, những giống vật nuôi bản địa tuy năng suất không cao. Nhưng lại mang nhiều những đặc điểm quý như: Chịu đựng kham khổ; thích nghi với điều kiện sinh thái nơi nó sinh ra, thịt thơm ngon;… nên nguồn gen vật nuôi bản địa là tài sản quý, cần biết giữ gìn và phát triển.
Kết quả của đề tài không những đảm bảo chất lượng tiêu chuẩn trâu giống đối với người chăn nuôi và thị trường cung cấp trâu giống, mà còn giúp bảo tồn, phục tráng và khai thác, phát triển có hiệu quả đàn trâu có nguồn gen chất lượng nuôi tại Tuyên Quang.
Cùng xem thêm các bài viết khác trên trang spoyld.com
