Bệnh Lepto (hay còn được gọi là bệnh nghệ, bệnh khét, bệnh vàng da) là một căn bệnh truyền nhiễm do xoắn khuẩn Leptospira gây ra. Bệnh có các triệu chứng đặc trưng như sốt cao từng cơn, viêm màng não, tổn thương gan nặng, vàng da, chết lợn con, lợn nái bị sẩy thai hoặc đẻ non,… và căn bệnh này cũng đã xuất hiện khắp nơi trên thế giới. Bệnh có thể xảy ra quanh năm, nhưng chủ yếu xuất hiện vào mùa mưa trên đàn lợn vỗ béo, lợn nái và lợn đực giống. Bởi vì mùa mưa xuất hiện ở các vùng khác nhau nên thời điểm bắt đầu mùa của lepto cũng rất khác nhau. Hãy cùng spoyld.com tìm hiểu kỹ hơn về cách phòng và trị hiệu quả căn bệnh này ở lợn qua bài viết sau đây nhé!
Mục Lục
Nguyên nhân gây bệnh Lepto ở lợn
Đây là bệnh truyền nhiễm chung cho người và nhiều loài gia súc. Bệnh do xoắn khuẩn leptospira gây ra. Các chủng xoắn khuẩn gây bệnh ở nước ta được xác định là L. pomona, L.icterohaemorrahagiae, L.batavie, L.mitis, L.canicola, L.hebdomadis,… Xoắn khuẩn xâm nhập vào cơ thể chủ yếu qua đường tiêu hoá. Ngoài ra có thể xâm nhập qua da, qua nhau thai hoặc bị côn trùng chích.
Các triệu chứng điển hình của bệnh
Ở thể cấp tính
Thời gian nung bệnh từ 3 đến 5 ngày, heo ăn ít hoặc bỏ ăn, thở nhiều, thỉnh thoảng có những con run giật tăng dần, nhiều con kêu thét lên sau đó ngã chúi xuống đất, lúc đứng dậy loạng choạng. Thân nhiệt tăng cao 40 – 41,5 độ C. Sau 4 – 5 ngày, niêm mạc, da có màu vàng, nước tiểu vàng có huyết sắc tố, mắt có ghèn, thậm chí bị mù. Heo con có thể thấy vàng da, sốt nhẹ kèm theo tiêu chảy nhưng không quá 3 ngày nên khó nhận biết. Heo con theo mẹ bị thiếu máu, da nhợt nhạt và hơi vàng, chậm lớn, lông dựng và phù rõ ở đầu.
Ở thể mãn tính
Bệnh phát âm ỉ, thời gian nung bệnh từ 3 – 20 ngày, heo ăn ít hoặc bỏ ăn, uống nhiều nước, táo bón sau chuyển sang tiêu chảy, tiêu tiểu khó khăn, nước tiểu vàng, nước mắt chảy nhiều, thỉnh thoảng có những cơn run giật nhẹ. Mũi heo khô bóng, mõm sưng, dần dần mặt phù to, mi mắt sụp xuống.
Ở heo đực, bao dương vật sưng to trương thành một cái túi, đầu dương vật có khi thò ra ngoài không tụt vào được. Ở heo con, da có thể bong từng mãng, có con hai chân sau bị liệt nằm một chỗ hoặc đi khập khiễng. Heo nái thường có những rối loạn về sinh sản, sảy thai có thể từ 10 – 30%. Heo con đẻ ra chết ngay hoặc có thể sống nhưng còi cọc chết dần.
Bệnh tích
Xác lợn chết gầy, lông rụng từng đám, da hoại tử từng vùng. Lợn nái hoại tử vú, thiếu máu da, mô dưới da, các lớp niêm mạc và thanh mạc. Nếu bệnh xảy ra với triệu chứng vàng da thì các cơ quan nội tạng và mỡ cũng vàng. Gan sưng nhũn, màu hơi vàng hay màu đất sét. Có nhiều điểm xuất huyết và các vùng hoại tử màu xám. Trong trường hợp mãn tính mỡ, gan bị vàng, đặc biệt để gan tiếp xúc với không khí càng lâu càng vàng, bởi vậy bệnh còn có tên là “Bệnh nghệ”.
Tế bào gan thoái hoá dạng hạt và thoái hoá mỡ, ở giữa chúng dễ tìm thấy xoắn khuẩn Leptospira. Dịch mật teo, đặc hoặc vón lại thành cục với kích thước khác nhau (có thể to bằng đầu ngón tay cái). Thận hơi sưng, nhợt nhạt, vỏ thận de bóc, dưới vỏ thận xuất huyết hình đinh ghim. Lách gần như bình thường. Thịt luộc có mùi khét đặc trưng nên một số vùng bà con gọi là “Bệnh khét”.
Phổi có the phù thũng. Cơ tim mềm, thoái hoá; màng trong và màng ngoài tim xuất huyết hình đinh ghim hoặc từng đám. Ở lợn con ruột và dạ dày bị viêm. Thận, gan xuất huyết hình đinh ghim. Bàng quang xuất huyết, chứa ít nước tiểu màu đỏ. Bào thai bị sẩy thiếu máu, đôi khi vàng. Có những điểm hoại tử như đầu đinh ghim trên gan. Dịch ổ bụng và màng phổi có màu vàng.
Phòng bệnh Lepto cho lợn
- Vệ sinh tiêu độc chuồng trại định kỳ bằng Sun – iodine hoặc Sun – Antisep.
- Tiêu diệt các ký chủ trung gian, quan trọng nhất là chuột.
- Cách ly triệt để heo mới nhập. Định kỳ kiểm tra huyết thanh học cho đàn heo sinh sản nhằm loại thải kịp thời heo mang trùng.
- Có thể phòng bệnh bằng vaccine cho heo ở những vùng bệnh đang lưu hành hoặc có nhiều nguy cơ đe doạ. Nên kiểm tra huyết thanh, định chủng Lepto. Từ đó bạn sẽ có hướng sử dụng vaccine có những chủng phù hợp. Vaccine cần phải hợp với vùng chăn nuôi để có khả năng miễn dịch cao.
Điều trị bệnh Lepto cho lợn
- Dùng Sun – Flodoxy tiêm bắp 1ml/10 kg thể trọng.
- Dùng Sun – Analgin C hỗn dịch tiêm bắp 1ml/ 5 – 7 kg TT để trợ sức, hạ sốt kịp thời.
- Dùng Sun – Multi B tiêm bắp 1ml/ 5 – 10 kg TT để trợ sức, trợ lực và nâng cao sức đề kháng cho heo.
