Trong quá trình nuôi thủy sản đặc biệt là các loài cá thì bà con cần biết rằng cá là động vật biến nhiệt và luôn có thân nhiệt thay đổi theo nhiệt độ môi trường. Một số đối tượng có thể chịu rét kém như là: Rô phi, diêu hồng, chim trắng, ếch,… Nếu nhiệt độ trong nước có biến động thì sẽ có ảnh hưởng trực tiếp đến sự phát triển và dịch bệnh của cá. Trong mùa đông nhiệt độ cũng có nhiều biến động, lúc thì giảm xuống rét đậm, nhưng cũng có những ngày nắng ấm. Nếu không chú ý chống rét và phòng bệnh cho cá vào mùa đông có thể sẽ gây thiệt hại lớn về hiệu quả kinh tế cho người nuôi.
Mục Lục
Cách chống rét trong mùa đông
Đối với nuôi cá trong ao:
- Đào lạch rộng tối thiểu 2,0m, sâu từ 2,5m trở lên quanh ao. Đào lạch cách chân bờ tối thiểu 2,5 m để tránh sạt trượt bờ ao.
- Chủ động dâng cao mực nước ao nuôi tối thiểu trên 1,8m; đối với những ao nhỏ nếu có điều kiện bơm bổ sung nước giếng khoan là tốt nhất; có thể sử dụng bạt nilon trắng để che phủ mặt ao để hạn chế giảm nhiệt độ nước trong ao.
- Làm khung định hình bằng ống nhựa hoặc tre, nứa diện tích khoảng 1/3 mặt ao về hướng Bắc để chắn gió.
Đối với nuôi cá trong lồng: Hạ thấp lồng nuôi đến mức tối đa, kết hợp biện pháp chăm sóc, quản lý để nâng cao sức đề kháng cho đàn cá nuôi.
Điều cần lưu ý khi chống rét cho cá
- Hạn chế đánh bắt, kéo lưới, san thưa trong những ngày rét đậm, rét hại để tránh xây sát, gây bệnh cho đàn cá nuôi.
- Tranh thủ những ngày nhiệt độ tăng, thời tiết hửng nắng để cho cá ăn thức ăn giàu Protein, kết hợp bổ sung Vitamin tổng hợp, khoáng chất, hạn chế thức ăn dư thừa gây ra lãng phí, ô nhiễm nguồn nước.
- Định kỳ 2 tuần/lần sử dụng vôi với lượng từ 10-15 kg/100m2/ao hoặc IODINE 1lít/4.000-5.000 m3…khử trùng cho ao nuôi. Sau khi khử trùng 3 ngày tiếp tục sử dụng chế phẩm sinh học có thành phần gồm các vi khuẩn Bacillus, Lactobacillus… với liều lượng 100g/2.000-3.000m3 nước để cải tạo nền đáy.
- Đối với lồng nuôi: thường xuyên kiểm tra, vệ sinh lồng sạch sẽ; sử dụng các loại hóa chất diệt khuẩn treo ở đầu lồng để hạn chế vi khuẩn gây bệnh trong môi trường lồng nuôi.
Bệnh thường gặp trong mùa đông và phương pháp điều trị
Bệnh đốm đỏ
Bệnh xuất hiện quanh năm, thường tập trung vào cuối mùa xuân; đầu mùa hè (tháng 3 – 5) mùa thu (tháng 8 – 10) khi nhiệt độ nước 25 – 300C. Biểu hiện cá kém ăn hoặc bỏ ăn, bơi lờ đờ trên tầng mặt. Hoặc da cá tối màu, cá mất nhớt thô ráp. Hay sự xuất hiện các vết loét ăn sâu vào cơ thể, mắt lồi, hậu môn viêm xuất huyết. Bụng có thể chướng to, các vây xơ rách, các vây tia cụt dần, thường gặp ở cá trắm cỏ. Tỷ lệ chết từ 30 – 70%.
Phòng bệnh: Ngoài việc bổ sung Vitamin C cho vào thức ăn trước mùa bệnh: cá giống 4 gam/1kg cá/1 ngày; cá thịt 2 gam/1kg cá/1 ngày. Cho ăn 3 ngày liên tục. Dùng thuốc Flofe 400 hoạc Doxy 20 trước một tháng. Để phòng bệnh trước khi thời tiết chuyển mùa, cho ăn 3 ngày liên tục. Trị bệnh: Dùng thuốc Flofe 400 hoạc Doxy 20 cho ăn 5 – 7 ngày liên tục. Thuốc được trộn vào thức ăn nấu chín để nguội. Hoặc trộn vào thức ăn tổng hợp trước khi cho ăn từ 30 – 60 phút.
Bệnh nấm thủy my
Dấu hiệu: Trên da xuất hiện những vùng trắng xám, có các sợi nấm nhỏ mềm. Sau vài ngày sợi nấm phát triển, đan chéo thành từng búi trắng như bông, có thể nhìn thấy bằng mắt thường. Bệnh thường xuất hiện khi nhiệt độ môi trường nước 15-200C. Trị bệnh: Sử dụng Methylen với liều lượng 2-3lít/1.000m3 nước ao nuôi hoặc Iodine với liều lượng 1 lít/5.000m3 nước ao nuôi.
Bệnh trùng mỏ neo hay xuất hiện ở cá trắm cỏ, cá chép
Dấu hiệu: Trùng hình mỏ neo ký sinh trên cơ thể làm cá ngứa ngáy, khó chịu, kém ăn, da mất sắc màu bình thường, bơi lờ đờ, phản ứng kém gầy yếu và chết. Bệnh thường xảy ra vào các ao lưu cá giống qua đông. Trị bệnh: Sử dụng lá Xoan bó thành từng bó từ 10-15kg/bó/100m2 dìm xuống ao, lồng nuôi.
Bệnh hoại tử gan thận mủ xuất hiện trên cá da trơn
Dấu hiệu: Bơi lờ đờ, màu sắc nhợt nhạt, xuất huyết trên cơ thể. Khi mổ quan sát trên gan, thận có lốm đốm trắng, ruột tích nước. Bệnh thường xuất hiện khi nhiệt độ môi trường 18 – 230 C. Trị bệnh: Có thể sử dụng thuốc kháng sinh như Florphenicol. Liều dùng 30-50 mg/kg cá/ngày trộn vào thức ăn cho ăn liên tục 5-7 ngày. Kết hợp bổ sung VitaminC, Glucan với lượng 3g/kg thức ăn/ngày nhằm nâng cao sức đề kháng cho cá.
